Trwa realizacja kolejnego etapu projektu Stacji Morskiej IOUG dotyczącego ochrony morświnów przed przyłowem w rejonie łowisk Zatoki Puckiej. Projekt przewiduje testowanie metody, która skutecznie zapobiegać będzie śmiertelnym przypadkom zaplątywania się morświnów w wystawiane na tym akwenie sieci skrzelowe przy jednoczesnym umożliwieniu rybakom prowadzenia planowanych połowów (więcej o opisie metody – kliknij).

W chwili obecnej wystawiane są dwie linie pław, które są oznaczeniami miejsc rozmieszczenia przyrządów badawczych, rejestrujących hydroakustycznie czas i częstotliwości pojawiania się morświnów w tym rejonie. Linie kontrolne biegną w poprzek zatoki pomiędzy Helem a Gdynią. Miejsca występowania pław zostały uzgodnione z Urzędem Morskim oraz Marynarką Wojenną, które to konsultowały projekt z bezpośrednimi użytkownikami akwenu uwzględniając w przypadkach szczególnych inne miejsce wystawienia przyrządów Stacji Morskiej IOUG niż to planowano wcześniej.

Seria nowych pław przygotowywanych do wystawienia ich na wodach zatoki.

Użyte do eksperymentu pławy posiadają wszelkie wymagane przepisami oznaczenia; ekrany radarowe, taśmy odblaskowe oraz stosowne napisy określające ich właściciela oraz numer kontaktowego telefonu. Rozstawione co kilkaset metrów nie powinny zatem stanowić większej przeszkody nawigacyjnej niż tradycyjne rybackie oznaczenia sieci. Są dobrze widoczne i solidnie zakotwiczone na betonowych blokach.

Wystawiona pława badawcza wyznaczająca punkt pomiarowy
dla rejestracji występowania morświnów.

Pod pławami usadawiane będą urządzenia rejestrujące dźwięki przepływających morświnów. Wyniki jakie tą drogą spodziewamy się uzyskać mają pomóc wskazać porę roku, w której powinno się zastosować odstraszacze akustyczne (tzw. pingery) zapobiegające przedostaniu się morświnów na niebezpieczne dla nich łowisko.

Podczas rutynowych kontroli wystawionego sprzętu zauważono, że niektóre z pław stały się obiektami niezrozumiałego wandalizmu. Z bliżej niezrozumiałych przyczyn inni użytkownicy akwenu starają się pławy te podnosić lub niszczą ich konstrukcję. W ten sposób narażą się i innych pływających na niebezpieczeństwo kolizji ze źle oznaczonym sprzętem.

Przykłady rodzajów dokonywanych uszkodzeń. Wygięcie metalowej tyczki o burtę łodzi przy próbie wydobycia pławy na pokład oraz przykład pozbawienia pławy szczytowego oznaczenia wraz z zamieszczoną na nim informacją.

Zdarzeń takich nie sposób nie uznać za skandaliczne. Święte prawo nie ruszania wystawianego na danym akwenie czy łowisku obcego sprzętu jest łamane przez „zatokowych” chuliganów, z którymi jak się dowiadujemy, nie tylko Stacja Morska ma kłopoty. Odnotowane przypadki zniszczeń nie są pierwszymi. Podobne akty wandalizmu i kradzieży pracownicy helskiej placówki oraz inni naukowcy odnotowywali już w ubiegłych sezonach. Zebrane dowody pozwoliły na wskazanie niektórych sprawców.

Realizowany od tego roku przez Stację Morską eksperyment jest w swej wymowie niezwykle pro-rybacki i ma być pomocny w ustanowieniu takich form ochrony morświnów, które nie dotkną swymi ograniczeniami rybołówstwa. Ta zawodowa grupa, jak żadna inna, powinna być najbardziej zainteresowana jego powodzeniem. Prosimy zatem rybaków, na co dzień poławiających na zatoce, o zwrócenie uwagi innym użytkownikom akwenu, aby wystawianego sprzętu badawczego nie niszczyli.

Jeśli wśród samego środowiska rybaków są tacy, którzy nie rozumieją istoty prowadzonych badań i dopuszczają się aktów sabotażu to winni oni wiedzieć, że działają nie tylko na szkodę państwowego majątku, ale i samych siebie. Gdyż nie da się w takiej sytuacji wykluczyć, że w przypadku uniemożliwienia przetestowania tejże metody ochrony morświnów skończyć się to może wdrażaniem innych rozwiązań technologicznych lub prawnych, które mogą nie być ekonomicznie obojętne dla rentowności wykonywania zawodu rybaka na tym akwenie.

Pomni sposobu, w jaki unijny sektor rybołówstwa wprowadził Rozporządzenie Rady WE nr 812/2004, wolelibyśmy, aby o sposobach ochrony morświnów bałtyckich można było decydować lokalnie na bazie naukowo sprawdzonych faktów i w poczuciu rzetelnej współpracy.

Krzysztof E. Skóra
3.09.2008r.

Uwaga: Jeśli wystawione pławy badawcze są dla kogokolwiek przeszkodą w wykonywaniu połowów w tradycyjnie użytkowanych przez niego miejscach, to prosimy o zgłaszanie takich faktów bezpośrednio do Stacji Morskiej IOUG w Helu w celu znalezienia optymalnego rozwiązania.