Wychodząc z założenia, że informacja i edukacja należą do najistotniejszych elementów ochrony przyrody, Stacja Morska IOUG tworzy miejsce upowszechniania wiedzy o jedynym żyjącym w Bałtyku waleniu – morświnie – o biologii i ekologii tego gatunku, jego zagrożeniach, sposobach ich redukcji, współcześnie realizowanych badaniach, statusie prawnym oraz znaczeniu ochrony gatunku dla lokalnej społeczności.
Plan zakłada rozbudowę i adaptację istniejącego budynku gospodarczego oraz jego otoczenia na potrzeby miejsca informacyjno-edukacyjnego ze stałą ekspozycją do obsługi grup szkolnych wszelkich szczebli systemu edukacji, zorganizowanego ruchu turystycznego, grup branżowych i osób indywidualnych.
Lokalizacja przedsięwzięcia w Helu, na brzegu morza, w sąsiedztwie portu i fokarium Stacji Morskiej IOUG, przy istniejącym zapleczu naukowo-dydaktycznym, w bliskości Muzeum Rybołówstwa, czynią wybrane miejsce efektywnym dla konfrontacji społecznej niewiedzy o istnieniu i problemach tego gatunku z rzetelną o nim faktografią.
Projekt osadzony jest w ramach innych działań realizowanych przez SMIOUG na rzecz ochrony przyrody Bałtyku. Są to m.in. aktualnie realizowane projekty dotyczące ochrony morświnów, obsługa ekspercka Porozumienia ASCOBANS dla Ministerstwa Środowiska, działania badawcze na rzecz bioróżnorodności w Bałtyckim Planie Działania HELCOM i pro-przyrodnicza edukacja morska „Błękitnej Szkoły w ramach projektu Fundacji Rozwoju i Stacji Morskiej UG ze środków WFOŚiGW w Gdańsku.
Projekt obejmuje rozbudowę i adaptację istniejącego budynku gospodarczego na terenie przyszłej „Bałtyckiej osady”, która jest jedną z 4 części przedsięwzięcia o nazwie „Błękitna wioska”.
Adaptowany budynek ma być kameralnym centrum informacyjno – edukacyjnym zawierającym pasywne i interaktywne stałe ekspozycje, przybliżające zwiedzającym
lub odbywającym w nim zajęcia wszelkie informacje o bałtyckich morświnach. Będą to dane o biologii, ekologii, zagrożeń w środowisku i sposobów ich minimalizacji, a także informacji etnograficznych, gdyż Hel jest, obok miejscowości duńskich, jedynym udokumentowanym miejscem nad Bałtykiem, w którym pozyskiwano kiedyś morświny dla celów gospodarskich i handlowych. W budynku znajdą się również informacje o statusie ochronnym bałtyckich morświnów, a także o innych waleniach, jakie były notowane u polskich brzegów oraz o roli Polski na międzynarodowych forach zajmujących się ochroną waleni w Bałtyku, morzach UE i świata.
Tekst i foto: K.E. Skóra