Muc Mhara

Muc Mhara¹ –  tysiące naszych rodaków, którzy w poszukiwaniu dobrze płatnej pracy wyjechali do stolicy Irlandii, zapewne poznało to słowo, choć niekoniecznie wcześniej znany im był jego polski odpowiednik – morświn. Będąc tu, wystarczy bowiem wejść na któryś z nabrzeżnych klifów, by przy spokojnym stanie morza móc obserwować jak ich małe, trójkątne, czarne, grzbietowe płetwy łukowatym ruchem przecinają powierzchnię wody. Nieufne, trzymają się z dala od brzegu, przeto obserwowanie ich ułatwia wspomożenie oczu dobrą lornetką lub teleskopem.

Irlandia stopniowo przygotowuje się do podpisania obowiązującego w ramach Konwencji Bońskiej „Porozumienia o ochronie małych waleni Bałtyku i Morza Północnego” (ASCOBANS), które to od lat 90. sukcesywnie ratyfikowane jest przez kolejne państwa Unii Europejskiej. Niedawno postanowiono, że obszar jego oddziaływania powinien obejmować także akweny leżące na zachód od Wysp Brytyjskich. Tym samym wody mórz wokół Irlandii będą nim objęte. Jednak podpisanie Porozumienia ASCOBANS przez ten kraj nie jest spodziewane wcześniej niż za rok. Czas ten ma być wykorzystany dla wykonania stosownych zabezpieczeń pełnej implementacji Porozumienia w wymiarze potrzeb kadrowych, finansowych oraz informacyjnych.

Obrady na sali konferencyjnej Fitzpatrick Castle Hotel.

Otwarcie obrad. Przemawia szef IWDG i organizator konferencji dr Simon Berrow.

Krokiem ku osiągnięciu tego celu było zorganizowane w Dublinie (19-21.09.2008) sympozjum naukowe „Muc Mhara – Irland’s smallest whale” (pol. Morświn – najmniejszy irlandzki waleń). Przedstawiono dziesięć referatów związanych z tematem konferencji, m.in.:

– najistotniejsze obserwacje z zakresu biologii, ekologii i zachowania się morświnów,
– rezultaty metody analiz danych jakie uzyskuje się w wyniku sekcji ciał morświnów wyrzuconych na morski brzeg,
– wyniki hydroakustycznego monitoringu z wód u zachodnich brzegów Irlandii,
– ocenę rozmieszczenia i zagęszczenia morświnów w różnych miejscach irlandzkich wód morskich,
– dane z satelitarnych badań nad wędrówkami morświnów u zachodnich wybrzeży Europy,
– ocenę zagrożeń  z powodu potencjalnego rozwoju instalacji morskich generatorów energii,
– prawnego statusu ochrony morświnów w Unii Europejskiej,
– ocenę skuteczności używania akustycznych odstraszaczy (tzw. pingerów) na wielkość przyłowu tych zwierząt w sieciach skrzelowych stosowanych w rybołówstwie irlandzkim.

Konferencję zakończyła plenarna dyskusja poprzedzona omówieniem, dedykowanych morświnom, oficjalnych działań ochronnych Irlandii.

Referat wygłasza prof. Andy Read, Duke University (USA).

Wymiana informacji i poglądów.

Organizatorem konferencji była „The Irish Whale and Dolphin Group” – największa irlandzka organizacja promująca i zajmująca się ochroną waleni w tym kraju. Z sukcesem udało jej się zaprosić na spotkanie nie tylko własnych członków, rodzimych oraz zagranicznych naukowców, ale także przedstawicieli irlandzkiego sektora rybołówstwa.

Uczestnicy konferencji w trakcie wykonywania obserwacji.

Widok na morświnową zatokę Killiney i zbocze przylądka Grey Head.

Widok wynurzającego się morświna (i jego powiększenie).

Doskonałym uzupełnieniem dla treści konferencyjnych referatów było zorganizowanie wycieczki terenowej nad położoną w granicach Dublina zatokę Killiney, gdzie morświny występują często i regularnie.

Krzysztof E. Skóra