Dowiadujemy się, iż Rada Ministrów 11 stycznia 2005 roku zaakceptowała wniosek o ustanowienie tzw. trwałej derogacji w odniesieniu do przepisów Wspólnoty Europejskiej ustanawiającego środki zapobiegające przypadkowym połowom waleni w rybołówstwie (notabene nietrafnych dla otwartych wód Bałtyku).

Fakt ten może nieść poważne konsekwencje nie tylko dla ochrony tych morskich ssaków ale także dla samych rybaków. Wniosek o ustanowienie derogacji przez innych członków Unii nie zostanie prawdopodobnie uznany. Czas, aby rybacy zadbali o posiadanie bardziej finezyjnych i wyedukowanych reprezentantów swoich interesów, jeśli zamiast tracić chcą coś zyskać.

W końcowym fragmencie oficjalnego komunikatu z posiedzenia Rady Ministrów, a można znaleźć go w internecie1 podkreśla się, że (…) brak wiarygodnej informacji o występowaniu populacji morświnów w wodach tradycyjnie eksploatowanych przez polskich rybaków, a tym bardziej informacji o śmiertelnych połowach tych waleni. To zdanie kompromituje wnioskodawców (materiały prawdopodobnie przygotowało Ministerstwo Rolnictwa). Kłamstwo dla osiągnięcia doraźnego celu czy błąd niekompetencji ? Prawdopodobnie jedno i drugie.

Na potrzeby prawdy przypomnijmy trzy fakty:

– 08.11.1995 roku Komitet Społeczno – Polityczny Rady Ministrów przyjął i rekomendował RM międzynarodowe “Porozumienie o ochronie małych waleni Bałtyku i Morza Północnego”  zgadzając się z jego treścią i zasadami.
–  13.12.1995 roku Prezydent RP Lech Wałęsa  dokument ten w imieniu Polski podpisał.
–  28.09.2004 w rozporządzeniu w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną Minister Środowiska potwierdził konieczność czynnej ochrony morświnów w Polsce  (Dz. U. Nr 220, poz. 2237)

Zatem są jakieś morświny w naszych wodach czy ich w ogóle nie ma? Dla ekologa morza jest to pytanie retoryczne. Dla rybaków … jak wygodnie: Jeszcze dwa lata temu (27.07.2003r.) czołowy przedstawiciel organizacji rybackich Maciej Dlouhy skarżył się Gazecie Wyborczej, że morświny w naszych wodach to plaga, gdyż obgryzają 70 ze 100 łososi znajdujących się w sieciach.  Jak się to politykom często poglądy zmieniają …

Krzysztof E.Skóra

Foto. Morświny złowione w polskiej strefie Bałtyku w latach 90.
Archiwum Stacji Morskiej UG w Helu.